ساکسوفون
ساکسوفون (Saxophone) که اغلب در زبان عامیانه ساکس نامیده می‌شود، نوعی ساز بادی چوبی تک نی با بدنه‌ی مخروطی شکل است که معمولا از برنج ساخته می‌شود. مانند تمام سازهای تک نی، زمانی که نی روی قطعه دهانی به لرزه در می‌آید و در داخل بدنه‌ی ساز موج صوتی ایجاد می‌کند صدا تولید می‌شود. ساکسوفون سوراخ‌هایی دارد که نوازنده از طریق مکانیزم کلیدی آن‌ها را می‌بندد. وقتی که نوازنده کلیدی را فشار می‌دهد یا کلیدی را رها می‌کند، به ترتیب صفحه‌ای روی سوراخ‌ها قرار می‌گیرد یا برداشته می‌شود. سوراخ‌ها با پدهای چرمی که به کلیدهایی که توسط پخش‌کننده کار می‌کنند، بسته می‌شوند. ساکسوفون‌ها در اندازه‌های مختلف ساخته می‌شوند و به نوازندگان این ساز ساکسوفونیست (Saxophonist) می‌گویند.
ساکسوفون در طیف گسترده‌ای از سبک‌های موسیقی از جمله کلاسیک (مانند گروه‌های کنسرت، رپرتوار تک نوازی و گاهی ارکستر)، جَز (Jazz)، گروه‌های نظامی، موسیقی معاصر (Contemporary music)، پاپ (Pop) و بلوز (Blues) استفاده می‌شود. ساکسوفون همچنین به عنوان یک ساز تک نواز و ملودی نواز یا به عنوان عضوی از یک Horn section (گروهی از نوازندگان سازهای بادی در ارکستر) در برخی از سبک‌های راک اند رول (Rock & roll) و موسیقی عامه‌پسند استفاده می‌شود. ساکسوفون در اوایل دهه 1840 توسط سازنده‌ی آلات موسیقی بلژیکی آدولف ساکس (Adolphe Sax) اختراع شد. و در 28 ژوئن 1846 ثبت اختراع شد. سیستم انگشت گذاری برای ساکسوفون مشابه سیستم‌های مورد استفاده برای ابوا (Oboe)، کلارینت (Clarinet) و فلوت (Flute) است. در رژه‌ها و مجالس نظامی از این ساز به دلیل اینکه صدای بلند و پر حجمی دارد استفاده می‌کنند. مانند دیگر سازهای بادی ساکسوفون نیز انواع مختلفی دارد که از جهت دامنه و ابعاد صوتی و صدایی با هم متفاوت هستند. در ساکسوفون هم مانند سازهای بادی دیگر، بین تکنیک و تنفس تاثیر مستقیمی وجود دارد.
انواع ساکسوفون
- آلتو: این نوع ساز یکی از مشهورترین و شایع‌ترین ساکسوفون‌ها می‌باشد و اندازه‌ی آن متوسط است. از نوازندگان ساکسوفون آلتو می‌توان به کنی گرت (Kenny Garrett)، فیل وودز (Phil Woods)، چارلی پارکر (Charlie Parker)، اریک دالفی (Eric Dolphy) و دیوید سنبورن (David Sanborn) اشاره کرد.
- تنور: این نوع ساز نسبت به آلتو بزرگتر می‌باشد و صدای صوت آن در محدوده‌ی صدایی انسان می‌باشد. ساکسوفون تنور دارای گردن طویل و دارای کشیدگی است. از این نوع در موسیقی‌های جز، راک (Rock)، پاپ و بلوز استفاده می‌شود. نوازندگان مشهور و تاثیرگذار ساکسوفون تنور عبارتند از کلمن هاوکینز (Coleman Hawkins)، لستر یانگ (Lester Young)، بن وبستر (Ben Webster)، دکستر گوردون (Dexter Gordon)، وین شورتر (Wayne Shorter) و جان کولترین (John Coltrane).
- سوپرانو: دارای محدوده‌ی صوتی بالایی‌ست و بر خلاف دیگر خانواده ساکسوفون دهانه‌ی آن انحنا ندارد و صاف است. برخی از مهم‌ترین نوازندگان این نوع ساز عبارتند از سیدنی بچت (Sidney Bechet)، کنی جی (Kenny G)، استیو لیسی (Steve Lacy)، دیو کوز (Dave Koz)، جاشوا ردمن (Joshua Redman)، جی بکنشتاین (Jay Beckenstein) و گروور واشنگتن جونیور (Grover Washington Jr).
- باریتون: یکی از سنگین‌ترین و بزرگترین انواع ساکسوفون است. پیپر آدامز (Pepper Adams)، جری مولیگان (Gerry Mulligan)، سیسیل پین (Cecil Payne)، سرژ چالوف (Serge Chaloff)، پیتر بروتزمن (Peter Brotzmann)، جو تمپرلی (Joe Temperley) و اسکات رابینسون (Scott Robinson) تعدای از مهم‌ترین و شاخص‌ترین نوازندگان ساکسوفون باریتون هستند.
برندهای معتبری که ساکسوفون‌های با کیفیت تولید می‌کنند عبارتند از یاماها (Yamaha)، سلمر پاریس (Selmer Paris)، یاناگیساوا (Yanagisawa)، گرولینگ ساکس (Growling Sax)، کیلورس (Keilwerth) و جوپیتر (Jupiter).
منبع: ویکی‌پدیا فارسی و انگلیسی
بدون دیدگاه